Barend Rombout is niet het type mens dat ‘eindeloos adviezen blijft geven en steeds opnieuw rapporten aanreikt’. Hij is letterlijk en figuurlijk ‘de grote man’ die in Zaanstad op verzoek van de Pact bestuurders het woonfraudeteam in Poelenburg en Peldersveld vorm geeft.
‘We hebben inmiddels zat data verzameld. Bij iedereen is voldoende bekend over de aard van de sociale en economische misstanden om concreet te kunnen gaan ingrijpen. Heel wat betrokkenen hebben onderhand schoon genoeg van de vele schrijnende situaties in deze buurten.’
Op zoek naar illegale bewoning
Vol vuur vertelt de oud politieman hoe hij met zijn inmiddels 15 medewerkers sterke team aan de slag is gegaan. Op zoek naar illegale bewoning van koop- en huurwoningen. Wonen zonder de inmiddels verplichte vergunning, illegale kamerverhuur, overbewoning of stiekeme door- en onderverhuur zijn momenteel zijn speerpunten. ‘Daarbij jagen we echt niet op onschuldige huurders, wij willen de grote bazen aanpakken.’ Zo hebben we ons de afgelopen weken ingezet op de woningen van de bij de gemeente bekende kamerverhuurbedrijven. We hebben 40 woningen gecontroleerd. Uit deze controles is gebleken dat in 75% van de gevallen de situatie niet voldeed aan de wettelijke eisen.
Leegstand is meestal signaal van witwassen
Tijdens een korte illustratieve wandeling door Poelenburg kan Rombout het niet nalaten een aantal kentekens en adresjes in zijn geheugen te prenten. ‘Leegstand in deze wijken? Met deze overspannen woningmarkt en woningnood?” Onmogelijk, zegt Rombout, als we zo’n pandje passeren. ‘We zullen de andere adresjes van deze huisbaas eens controleren. Leegstand is meestal een signaal van witwassen.’
Daar wil je niet naast wonen
Sommige woningen in de wijken zijn vergroot met een extra verdieping. ‘Goed voor twee of drie vertrekken. Op de eerste verdieping ook drie slaapkamers, beneden is de woonkamer gesplitst’, wijst hij aan. Sommige van dit soort woningen herbergen 15 Oost-Europese arbeiders. ‘Tegen 600 euro per persoon per maand. Daar wil je niet naast wonen.’ We passeren enkele voor- en achtertuinen. Rombout telt het aantal schoenen onder de overkapping -‘hier wonen er dus waarschijnlijk teveel’ - en wijst naar huizen met dichtgeplakte ramen en afgeschermde balkons. ‘Die flat zou ik graag eens willen bezoeken, maar we worden nooit binnengelaten. Bij andere gebouwen krijgen we wel toegang van een huismeester.’ Zo is hij ook bedacht op winkels, waar nooit een klant binnen staat maar waar in de avonduren wel regelmatig wonderbaarlijk veel volk aan de achterdeur klopt: ‘Daar moet iemand gewoon heel vaak controleren. Blijven aanbellen, voor de deur gaan staan. Dat vinden ze niet leuk.’
Arbeidsmigranten uitbuiten
Voor een kleine woning staat ‘niet zomaar’ een auto geparkeerd.
‘Wauw”, zegt Rombout. ‘Die kost ruim 2 ton. Niet de wagen die je hier verwacht, wel?’ Het is een topklasse Mercedes, de cabriouitvoering van dit AMG type begint bij 200.000 euro. Verderop staan nog meer wagens met catalogusprijzen waarvoor een glazenwasser de rest van zijn leven keihard moet poetsen. Het zijn de statussymbolen van de ‘grote bazen’, die niet alleen gebruik maken van de huidige overspannen woningmarkt, maar ook meedogenloos arbeidsmigranten uitbuiten, meent Rombout. ‘Die durven niet met ons te praten, omdat ze dan direct hun werk en dak boven hun hoofd kwijt zijn. Vaak staan ze nergens ingeschreven. Laatst controleerden we de illegale verbouwing van een bungalow. Toen we rondkeken, bleken onder de vloer twee bouwvakkers verstopt te zitten.’
Ze gebruiken hetzelfde bed
Wisseldiensten zijn ook ‘handig’ voor de pandjesbazen, ontdekte het woonfraudeteam. ‘De een werkt in nachtdienst en de ander moet beginnen als zijn maat thuiskomt. Ze gebruiken hetzelfde bed, maar betalen allebei de volle mep.’ De mannen waar Rombout over spreekt kwamen ditmaal niet uit Bulgarije, maar uit Spanje. ‘Dit soort schrijnende en feitelijk criminele toestanden willen we opsporen en uitbannen. Ons ideaal is: per huis een gezin. Kamerverhuur op deze manier veroorzaakt veel ellende in de wijken. Kinderen zijn uiteindelijk de dupe. Omdat hun ouders op straat worden gezet door de huisbazen - die vaak ook de werkgevers zijn -, verdwijnen ieder jaar opnieuw vooral talloze Bulgaarse kinderen uit beeld. Dan zijn de scholen ze ook weer maanden kwijt. Bovendien als je opgroeit in een piepkleine woning, met nog twee andere gezinnen, dan is het voor zo’n leerling bijna onmogelijk goed te presteren op school.’
Zwakke positie
De zwakke sociale en economische positie van veel Oost-Europese migranten en van relatief veel Nederlandse bewoners met een Turkse achtergrond baren hem zorgen. ‘Bij een deel van de Nederlanders met een Turkse achtergrond zijn al eerder grote achterstanden ontstaan. Nu dreigt hetzelfde te gebeuren met Bulgaarse jongeren.’ Taal vormt nog steeds een barrière bij de oplossing van de problemen in de Pactwijken. ‘Mannen spreken voor hun vrouwen, zelfs bij de dokter voeren ze het woord, vaak in plaats van de vrouw. Overal in de wijk kunnen mensen zich redden met alleen Turks, ook de Bulgaarse en Roemeense migranten. De noodzaak Nederlands te leren ontbreekt.’
Werkwijze
Rombout heeft een gedegen analyse gemaakt van de wijken rondom woonfraude maar ook van de werkwijze binnen het ambtelijk apparaat. ‘We zagen dat systemen niet gekoppeld waren. Op de ene afdeling werden bijvoorbeeld woon- en kamervergunningen verstrekt aan personen en bedrijven waartegen op andere plekken onderzoeken liepen. Soms was men op 3 verschillende plaatsen met hetzelfde dossier bezig. Tegenwoordig krijgen wij bij aanvragen voor een woonvergunning een seintje.’ Het bestuur van Zaanstad wil dat de illegale praktijken op de woningmarkt in deze wijken wordt aangepakt, de tijd van ‘pappen en nathouden’ is voorbij. Hiervoor is het woonfraudeteam ingesteld. ‘Migranten zetten een grote druk op de woningmarkt, pandjesbazen profiteren daarvan. We zijn inmiddels begonnen met de controle van de legale particuliere kamerverhuur. Of iedereen is ingeschreven, of vergunningen deugen en of er geen sprake is van overbewoning. Vanaf 1 april versturen we daadwerkelijk boetes, we hebben nog niet 1 pand getroffen waarbij alles in orde is.’ Boetes kunnen flink oplopen, vertelt Rombout. ‘Bazen kunnen beboet worden voor het ter beschikking stellen van een kamer aan iemand zonder woonvergunning, de huurder gaat op de bon voor het illegaal in gebruik nemen van de ruimte.’ Voor de eerste overtreding wordt 2.000 euro in rekening gebracht, daarna loopt het snel op tot 21.000 euro. ‘Per aangetroffen persoon’, zegt Rombout. ‘Hopelijk gaan bewoners nu snel merken dat we aan de slag zijn en merken ook de verhuurders dit. We gaan de komende tijd meer controles uitvoeren. We zijn looproutes langs de pandjes aan het maken. Eerlijke kleine verhuurders hebben tot 1 oktober de tijd hun verhuur activiteiten om te zetten naar een legaal bedrijf met de juiste vergunningen. ‘De grote illegale verhuurders blijven wat ons betreft ook na 1 oktober illegaal. Die gaan we nu niet ineens een vergunning geven nadat ze jarenlang iedereen hebben uitgebuit.’
|
| |
 |
|
|
|
